Vanwege Vincent

Hoe verhoud je je als kunstenaar tot een icoon als Van Gogh en tot beelden die zo bekend zijn? Wat levert het op om wekenlang te werken op de geboortegrond van Van Gogh? Deze vragen staan centraal in Vanwege Vincent - De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie. De aanleiding voor de tentoonstelling is het tienjarige bestaan van het artist-in-residence programma van het Van GoghHuis in Zundert. Het gastatelier ligt naast de protestantse kerk waar de vader van Vincent predikte, terwijl de oude kosterswoning dienst doet als verblijfplaats voor de kunstenaars.

Verscheidenheid en samenhang

De geest van Van Gogh is te zien in 85 kunstwerken. De tentoonstelling is thematisch opgezet. Binnen de thema’s leven en werk komen o.a. kleurgebruik, liefde voor de natuur en fascinatie voor geboorte en dood aan de orde. Zo vereenzelvigt Carmen Schabracq zich met zijn persoon. Ze schildert duidelijk haar eigen gezicht, maar even onmiskenbaar is de referentie aan het zelfportret dat Van Gogh schilderde vlak nadat hij zijn oor afsneed. De attributen op het schilderij, de felle kleuren en impressionistische schilderstoets roepen dat meesterwerk in herinnering op. Het kunstenaarsduo Heringa/Van Kalsbeek betrekt de Zundertse corsogemeenschap bij hun werk. Zij nemen het verval dat intreedt als het bloemencorso voorbij is als uitgangspunt. Samen met een grote groep corsobouwers maken ze indrukwekkende sculpturen. Ook hangt er werk van kunstenaars die in het Van GoghHuis exposeerden, zoals de Weense schilder Arnulf Rainer. Rainer maakt sinds de jaren ’70 expressieve, duistere tekeningen op basis van de zelfportretten van Van Gogh.

Extra dimensie

Ver weg van de dagelijkse beslommeringen en de reuring van de stad komen kunstenaars in het gastatelier tot de concentratie voor hun werk. Dat Van Gogh daar daadwerkelijk is geboren en opgegroeid, geeft een extra dimensie aan de plek. Hedendaagse kunstenaars voelen de grond waarop Van Gogh heeft rondgelopen en zuigen de omgeving in zich op. Sommigen laten zich vooral inspireren door de natuur en het landschap van Zundert. Anderen zoeken in de brieven en schilderijen van Van Gogh naar aanknopingspunten voor hun eigen werk. Dit resulteert in een unieke verzameling kunstwerken die gerelateerd zijn aan Van Gogh, maar toch heel divers en eigen is. De tentoonstelling bevat geen origineel werk van Van Gogh, hij komt op een verrassende manier tot leven in eigentijdse installaties, schilderijen, video’s, foto’s en sculpturen.

Betekenis voor de regio

Door samen te werken versterken het Van GoghHuis en Stedelijk Museum Breda de culturele identiteit van de regio. De tentoonstelling speelt in op de sporen van Van Gogh in West-Brabant, de vormende jaren in zijn geboortestreek. Daarnaast komen veel van de deelnemende kunstenaars aan Vanwege Vincent - De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie uit Breda en omgeving. Ook in hun werk komt de wisselwerking met hun fysieke omgeving soms naar voren.

'Le Lit' van Tom Claassen verhuisd naar Zundert

Het werk 'Le Lit' van Tom Claassen heeft een ander onderkomen gevonden en vanaf nu te zien op het terras van het Van GoghHuis in Zundert.

Deelnemende kunstenaars

Vanwege Vincent - De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie is mede mogelijk gemaakt met financiële steun van het Mondriaan Fonds en Gemeente Breda.

Tip!
Beluister de gratis audiotour of ga mee met de familierondleiding.

Gedurende zijn leven schreef Vincent van Gogh heel veel brieven, onder andere aan zijn broer Theo, waarin hij al zijn gedachten verwoorde over de plaatsen die hij bezocht, de mensen die hij ontmoette en de natuur die hij schilderde. Veel kunstenaars in de tentoonstelling hebben die woorden van Van Gogh als uitgangspunt genomen voor nieuw werk. In de audiotour hoor je artiesten fragmenten uit de brieven voordragen. Op deze manier worden Van Gogh's gedachten nieuw leven ingeblazen en geven ze verdieping aan je tentoonstellingsbezoek.

Ga mee met de familierondleiding door de tentoonstelling Vanwege Vincent - De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie en zie al die onderwerpen terug op nieuwe, verfrissende manieren. Je ontdekt hoe Vincent naar de wereld keek en hoe de kunstenaars van nu op hun beurt weer naar zijn werk kijken. Deelname aan de rondleiding is gratis voor kinderen t/m 18 jaar, volwassen betalen de reguliere entreeprijs van het museum.

Filmprogramma

In het kader van de tentoonstelling Vanwege Vincent – De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie is op onderstaande data een filmprogramma te zien in het auditorium van het museum, met werken van kunstenaars die in film reageren op het werk en leven van Van Gogh.

Data filmvertoning:
23 januari
5 februari
6, 20, 30 maart
2, 23 april
11, 12 en 19 juni
2 en 3 juli

De films worden op deze dagen doorlopend vertoond gedurende de openingstijden van het museum. Het filmprogramma is toegankelijk op vertoon van je entreeticket. Reserveren is niet nodig.

Over de films:

Nynke Deinema
De nieuwe aardappeleters, 2011,
dubbelprojectie DV-PAL 4:3 overgezet op 16:9, lengte: 8:033 min.

Wie zou Van Gogh vandaag de dag kiezen als model voor zijn aardappeleters? Met deze vraag als uitgangspunt maakte Nynke Deinema een portret van de Oost-Europese seizoenarbeiders die op de kwekerijen rondom Zundert werken en op campings worden ondergebracht. In veel schilderijen legde Van Gogh de nadruk op de handen van arbeiders om hun harde leefomstandigheden te verbeelden. Deinema vertelt via de handen van haar personages een verhaal over mensen die een onmisbare maar ook onzichtbare plek innemen in onze maatschappij.

Rachel Gruijters
When Yellow Gets Blue, 2021
single-channel video, HD, kleur, 1.85:1, stereo, Engels lengte: 11:00 min.

Vincent schilderde niet zozeer de natuur zelf, maar zijn mentale ervaring ervan. Met dit gegeven ging Rachel Gruijters aan het werk. In When Yellow Gets Blue verbeeldt zij een wandeling die langzaam overgaat in een reis door gedachten en dromen. In Zundert nam zij natuurgeluiden op en maakte hier een hypnotiserende soundtrack van. De geluiden blijken uiteindelijk de melodie van een lied, gezongen door de kunstenaar zelf. Dat Gruijters zich graag laat inspireren door de melodramatische sfeer van oude Hollywoodfilms is hier goed zichtbaar.

Sylvie Zijlmans en Hewald Jongenelis
2021, HD video, 1920 x 1080, stereo, kleur, lengte: 06:45 min

In The Mother Of All Failure lopen twee figuren door de prachtige landschappen van landgoed De Moeren, nabij Zundert. De langste van de twee houdt een hardop uitgesproken innerlijke monoloog over het eigen slachtofferschap en de rol die de kleinere daarin zou hebben. We kijken naar een aangrijpende, pijnlijke en tegelijkertijd ook humoristische opeenvolging van scenes, zonder ontknoping. Sylvie Zijlmans en Hewald Jongenelis onderzoeken in dit kostuumdrama hoe trauma en familiedrama drijvende krachten kunnen zijn voor het kunstenaarschap. Zij leefden zich in in de jonge Vincent, die zich vaak onbegrepen en miskend moet hebben gevoeld. Dit bracht bij henzelf ook verdrongen jeugdtrauma’s naar boven, die ze in deze film hebben verwerkt.

Publicatie Vanwege Vincent

Bij de tentoonstelling Vanwege Vincent - De geboortestreek van Van Gogh als inspiratie verscheen de gelijknamige publicatie Vanwege Vincent. Deze publicatie is voor €29,95 verkrijgbaar in onze museumshop. Voor meer informatie over het bestellen van het boek Vanwege Vincent, kun je mailen naar info@stedelijkmuseumbreda.nl.