ZIJ/HIJ?

t/m 10 november 2019

ZIJ/HIJ?

De Maand van de Geschiedenis is het grootste geschiedenisevenement van Nederland. In oktober staat het thema Zij/Hij centraal. In tijden van #MeToo en #HeForShe kijkt de Maand terug: hoe zijn genderverschillen historisch gevormd?
Vanaf 2018 geven Nieuwe Veste, Stadsarchief Breda en Stedelijk Museum Breda samen invulling aan de Maand van de Geschiedenis in Breda. We willen zo de rijke historie van de stad op een aantrekkelijke manier onder de aandacht brengen van een breed publiek. Met Breda in Aktie! zetten we in 2018 een uitroepteken achter onze vertaling van het landelijk thema Opstand. Achter het thema van dit jaar plaatsen we een vraagteken: Zij/Hij?

Met Zij/Hij? stellen we het publiek én onszelf de vraag wat die tegenstelling vandaag betekent. Dat doen we met bijzondere verhalen die zijn geworteld in onze stad en die de geschiedenis verbinden met de actualiteit. Het toevoegen van het vraagteken verwijst naar de boodschap dat wij geen verschil maken en dat gelijkheid nog steeds niet vanzelfsprekend is.

Ontdek gisteren, begrijp vandaag
Tijdens de Maand van de Geschiedenis belichten we drie onderwerpen die nauw met elkaar verbonden zijn door de betekenis van gelijkheid en diversiteit. We geven een beeld van genderverschillen in de lokale historie, van lang geleden, naar meer recent, tot en met nu.

Maria van Antwerpen
Het goed gedocumenteerde maar haast ongelofelijke verhaal van de Bredasche
Heldinne - geboren en gestorven in Breda - begint wanneer zij in 1746 als Jan van Ant dienst neemt in het Staatse Leger.

Onder die naam trouwt ze met een vrouw. De geschiedenis herhaalt zich als ze in dienst gaat bij het Garnizoen Amsterdam en opnieuw huwt. Voor beide ‘misdaden’ is ze vervolgd en veroordeeld.

De vrouwelijke cadetten op de KMA
Carrière maken in het leger was voor vrouwen lange tijd uitgesloten. Pas in 1978 werd de eerste vrouwelijke cadet toegelaten op de KMA. Sinds 1982 staan in Nederland alle functies in de krijgsmacht open voor vrouwen. Waar Maria van Antwerpen ruim twee eeuwen geleden nog werd veroordeeld als soldaat, kon in 2005 de eerste vrouwelijke generaal worden aangesteld. Defensie viert dit jaar 75 jaar vrouwen in de krijgsmacht.

De LHBTI-gemeenschap in onze stad
De stereotype tegenstelling tussen man en vrouw doet de werkelijkheid geen recht. In de stad waar het eerste genderneutrale paspoort werd uitgegeven, moet je kunnen zijn wie je bent. Daarom geven we de Bredase LHBTI-gemeenschap in de Maand van de Geschiedenis een eigen gezicht.

Programma
De hele maand oktober staat geschiedenis in de spotlights op diverse locaties in de stad. Voor elke leeftijd valt er tijdens de Maand veel te zien, te ontdekken en te bespreken – en ook zelf te doen! Er zijn exposities, lezingen en workshops. In NEXT, de projectruimte van Stedelijk Museum Breda, kom je in de tentoonstelling Zij/Hij? meer te weten over het leven van Maria van Antwerpen.

Haar carrière als soldaat slaat de brug naar de bijzondere verhalen van twaalf vrouwelijke cadetten van de KMA.

De Bredase fotograaf Wiesje Peels maakte portretten van de LHBTI-gemeenschap die worden getoond in een buitenexpositie bij Nieuwe Veste. De sprekende beelden nodigen de kijker uit om zich af te vragen wat hij denkt te zien en – misschien nog belangrijker – of het antwoord ertoe doet. Na afloop van de expo neemt Stadsarchief Breda de portretten op in de collectie.

Samen met Blind Walls Gallery geven we Maria van Antwerpen een eigen ‘blind wall’, een nieuwe muurschildering in de stad. We houden een spoken word-evenement met als thema ‘Alles inclusief’ en we organiseren theater-, film- en discussieavonden in samenwerking met Stichting BO, de Bredase belangenvereniging voor de LHBTI-gemeenschap. Alle activiteiten van De Maand van de Geschiedenis zijn gratis toegankelijk. Bekijk het programmaoverzicht. Uitgebreide informatie over het programma vind je op maandvandegeschiedenis.nl.

Samenwerking
Geschiedenis schrijf je samen. We organiseren de Maand van de Geschiedenis mét de stad en voor de stad. Dit jaar zijn we trots op de samenwerking met Stichting BO, de KMA/het Ministerie van Defensie en Blind Walls Gallery.